Op biertoer door de Vlaamse Ardennen

Ook dit jaar gaat het wereldberoemde Oktoberfest in München niet door. Deze beslissing werd reeds in mei genomen omdat de toekomst heel onzeker was en de kosten om te annuleren steeds hoger zouden worden naarmate de organisatie zou vorderen. Dus namen ze in München het zekere voor het onzekere en werd het Oktoberfest geannuleerd.

Als alternatief neem ik je graag mee op biertoer door de Vlaamse Ardennen, want als er één product is waaraan onze streek rijk is, dan is het wel bier. In mijn webwinkel vind je de bieren van 21 brouwerijen en bierfirma’s verspreid over de verschillende gemeenten van de Vlaamse Ardennen. We gaan deze maand van gemeente naar gemeente en ontdekken zo het heerlijke lokale gerstenat. We starten in Herzele, gaan dan naar Erpe-Mere, verder naar Sint-Lievens-Houtem, over Gavere naar Kruisem, vervolgens naar Oudenaarde, Maarkedal en Ronse om via Brakel en Lierde te eindigen in Geraardsbergen.

Laten we direct vertrekken!
 

Pitstop 1: Herzele

Direct een prachtige gemeente (ahja, het is onze thuisbasis 🥰) en ze is ook nog eens letterlijk RYCK aan bier. Met 2 echte brouwerijen op haar grondgebied mag onze gemeente zich zeer gelukkig prijzen. En er zitten toch wel enkele opmerkelijke biertjes in het Herzeels assortiment. Door hun naam, door hun ingrediënten of door hun verhaal.

Laten we beginnen bij Brouwerij De Ryck. Deze brouwerij vind je al sinds 1886 rechtover de kerk in het kloppend hart van Herzele. Op dit moment staan de 4de en de 5de generatie aan het roer. Spécial De Ryck wordt er al sinds 1920 gebrouwen en werd officieel erkend als streekproduct in de categorie "Spéciale Belge". Hij wordt aangevuld met het Arend-gamma, de lichtere Clément en het Steenuilke. Het Steenuilke is ontstaan ter ondersteuning van het steenuilproject, een project dat werd gelanceerd om de steenuiltjes onder de aandacht te brengen en de toekomst van deze diertjes veilig te stellen. Er werden 400 nestkastejes in elkaar getimmerd en elk jaar worden die gecontroleerd door vrijwilligers.

Brouwerij Van Den Bossche maakt deel uit van het beschermd dorpsgezicht van Sint-Lievens-Esse, de deelgemeente van Herzele waar ook wij gevestigd zijn. Al sinds 1897 wordt er bier gebrouwen en hoewel het Buffalo-bier het oerbier is van de brouwerij, is ze vooral gekend van haar Pater-Lieven gamma. Het verhaal gaat dat het Buffalo bier per ongeluk ontstond toen rond 1907 het Amerikaanse circus ‘’Buffalo Bill” zich vestigde in Sint-Lievens-Esse. Hoewel één van de brouwersgasten in de kokende wort moest blijven roeren om ervoor te zorgen dat die niet zou aanbranden, gingen ze toch allemaal naar de voorstelling kijken. Tegen dat ze terug in de brouwerij waren, was het bier natuurlijk aangebrand, maar ze brouwden gewoon verder alsof er niets gebeurd was. Het resultaat was een zwaarder bier dan normaal met een licht verbrande smaak.

Veel minder gekend in de streek is de bierfirma Brouwerij Wildebrasse uit deelgemeente Steenhuize-Wijnhuize. "Het zwarte gat" en "Blonde wildebrasse" zijn op en top Herzeels, ook al gebeurt het brouwen elders. Het zijn de vier Wilde brassers die zelf instaan voor het brouwen, bottelen en etiketteren, maar dan op verplaatsing. Voor zijn 50ste verjaardag ontwierp Patrick een stevig donker bier en toen het moest gebotteld en geëtiketteerd worden, kwam hij tot de conclusie dat hij nog helemaal geen naam had bedacht. Maar de etiketten moesten zo snel mogelijk gedrukt worden en in een opwelling vielen de woorden “Het zwarte gat”. En dat is het gebleven. Als je er zo’n paar drinkt, zou het zijn naam wel eens waar kunnen maken…

Eveneens uit Steenhuize-Wijnhuize is het hennepbier 0420 van Hoeve De Bronne. Zij lieten dit bier ontwikkelen door de Hoevebrouwers uit Zottegem ter promotie van de hennep die ze verbouwen en die gebruikt wordt als isolatiemateriaal. Hoeve De Bronne is dus geen brouwerij, geen bierfirma, maar een sympathieke hoeve en vakantiewoning met een eigen biertje. “0420” is een bier gebrouwen met de bloemetjes van de Cannabisplant die groeit en bloeit op Herzeelse en Zottegemse bodem. Je zal evenwel niet high of stoned worden door het bier te drinken, hoogstens een beetje dronken. De roesverwekkende stof zit niet in de industriële vezelhennep. Daar wordt natuurlijk streng op gecontroleerd. Maar de hennep in het bier geeft wel een krachtige smaak mee.

En zo zijn we rond wat Herzele betreft. Direct al een topper om onze toer mee te starten en dat zeg ik niet alleen omdat ik er zelf woon. Bovenstaande bewijst denk ik genoeg 😊

Pitstop 2: Erpe-Mere

Tot enkele jaren geleden telde Erpe-Mere 2 brouwerijen: Brouwerij De Glazen Toren in Mere, waarschijnlijk de meest gekende, en Brouwerij Danny in Oordegem, brouwer van de Kwibus bieren. In Aaigem was er al een hele tijd geen brouwerij meer, nadat de laatste, Brouwerij Torrekens, in 1956 de deuren sloot en de brouwketels opbergde.

Paul De Vuyst is al jaren gefascineerd door de geschiedenis van deze brouwerij en alles wat met bier te maken heeft. Hij heeft zelfs een hele collectie historisch brouwersmateriaal verzameld en heeft daarmee een klein museump ingericht in de hoeve waar hij woont.

Tijdens een vakantie met chirovriend Bart De Vuyst werden er plannen gesmeed om zelf bier te gaan brouwen. In 2016 brouwden ze voor het eerst hun eigen “Aaigems blond” bij een brouwerij in Kapelle-op-den-Bos. En dat was meteen een schot in de roos. Aaigem zat duidelijk te wachten op een echt Aaigems bier. Het "Aaigems blond" kent zo'n succes dat ze amper kunnen volgen met het brouwen ervan.

Wie de oude Brouwerij Torrekens nog gekend heeft, zal zeker het embleem op het etiket van de Tor-Ale van Brouwerij Aaigem herkennen alsook de naam van het bier. Brouwerij Torrekens had namelijk een Special Tor-Ale. ⁠
⁠
Toch is deze nieuwe Tor-Ale niet dezelfde als toen, want het recept ging jammer genoeg verloren. Het embleem op het etiket is wel hetzelfde als dat van Brouwerij Torrekens: Koning Gambrinus op een vat bier. De letter “T” op de borst van de koning werd vervangen door de “A” van Aaigem en het vat vermeldt niet meer “Pils-Ale” maar wel “Tor-Ale”.⁠
⁠

Pitstop 3: Sint-Lievens-Houtem

Een korte pitstop, want voor zover ik weet, is er in Sint-Lievens-Houtem geen brouwerij (als ik fout ben, laat het mij dan gerust weten! ) Toch kan ik je wel 2 bieren voorstellen: Metteko en Metteko kwadraat. Deze worden gebrouwen voor de biervrienden van LaMaSa.

LaMaSa staat voor Lars, Max-Emile en Sander, dat zijn de namen van de kinderen van Hein, Peter en Hans, de mannen achter het Metteko bier. Zij vonden elkaar via de school van de kinderen en LaMaSa was de naam van de whatsappgroep die ze hadden aangemaakt. Er was toen absoluut nog geen sprake van enige goudblond nat, enkel een groep papa’s die het goed met elkaar konden vinden. Maar ze dronken zoals velen al eens graag een biertje samen en ze kregen het voorrecht om te proeven van Hans zijn brouwsels. Hij was namelijk al langer hobbybrouwer en zijn twee vrienden werden tot zijn smaakjury gebombardeerd. De brouwsels die Hans maakte werden fel gesmaakt en na drie jaar proeven besloten ze om samen een biertje te brouwen en op de markt te brengen.

Metteko kwam bij mij in de webwinkel terecht nadat iemand mij een berichtje had gestuurd. Die persoon was al een hele tijd op zoek naar het bier en kon het maar moeilijk vinden. Diezelfde dag heb ik de mannen van LaMaSa gecontacteerd en de volgende dag stond Peter met 2 dozen aan mijn voordeur. Van service gesproken!

Vanaf de kerk van Vlierzele kan je trouwens een heel mooie bewegwijzerde wandeling van 10 km doen langs Vlierzele en Zonnegem (je kan de brochure hier downloaden: Natuurwandeling Vlierzele-Zonnegem). Je passeert dan ook langs de wijngaard van Wijndomein Kampenberg.

Pitstop 4: Gavere

Gavere is voor mij een relatief onbekende gemeente. Ik heb er wel op Attic Gavere, een lokale markt met crea en lokale producten gestaan, maar verder kom ik er zelden. De enige reden waarvoor ik af en toe eens afzak naar daar, is om bier op te halen.

Gavere wordt in de webwinkel vertegenwoordigd door twee brouwerijen: Brouwerij Conteras en de Oosteke Brouwers. Over beide kan ik wel ’t een en ’t ander vertellen, maar wat ze vooral gemeen hebben is dat hun bieren verweven zijn met de geschiedenis van Gavere.

De bekendste bieren van Brouwerij Contreras zijn de Valeir bieren. Ze werden vernoemd naar “Valeir van de Moart” (Valeir van de Markt), een standbeeld op de Markt van Gavere van een Gentse soldaat die in 1453 meevocht in de Slag bij Gavere. Deze veldslag was de beslissende slag in de Gentse Opstand die ontstaan was uit protest tegen de hoge belastingen die de Gentenaren in hun stad moesten betalen. De Gentenaren verloren evenwel de slag, maar het betekende wel het einde van de opstand en de ondertekening van het verdrag van de Vrede van Gavere.

Brouwerij Contreras vierde in 2018 haar 200-jarig bestaan met een Open Brouwdag. Hoewel er van De Streekboetiek toen nog geen sprake was, was de liefde voor lokale producten er natuurlijk wel al. En dus zijn Wim, Lea en ik eens afgezakt naar Gavere. Toch wel knap wat Frederik van deze brouwerij gemaakt heeft. Toen hij ze overnam van zijn schoonvader was de brouwerij nogal verouderd. Hij heeft ze gemoderniseerd en nieuw leven in geblazen met de lancering van de Valeir-bieren.

Het eerste Valeir bier werd in 2004 gebrouwen en sindsdien werden er nog 3 andere aan toegevoegd. Je kan kiezen uit een blonde, een donkere, een tripel (Divers) en een IPA (Extra). Voor elk wat wils dus!

Nog een gekend persoon uit de geschiedenis van Gavere is de Prins van Gavere, Lamoraal van Egmont (en dat is dan weer de man van het Lamoral bier van Brouwerij Van Den Bossche uit Herzele). Het was Keizer Karel V die in de 16de eeuw het land van Gavere tot prinsdom verhief en de Lamoraal aanstelde als eerste prins. Het Gavers Prinsenbier van de Oosteke Brouwers is hier een verwijzing naar.

Pitstop 5: Kruisem

De sprong van Gavere naar Kruisem is op biergebied niet zo groot. Want het enige bier uit Kruisem dat ik kan voorstellen is het Rock Espresso bier van Koffiebranderij Buizerd & Saars dat gebrouwen werd door de Oosteke Brouwers uit... Gavere.

Het was dan ook een beetje een lastige om in te delen in de webwinkel. Want het wordt gebrouwen in Gavere, maar wel op vraag van de koffiebranderij in Kruisem. En dus kan je het bij beide gemeenten terugvinden en ook bij beide producenten. Want de ene kan nu eenmaal niet zonder de andere.

⁠Chris van Koffiebranderij Buizerd & Saars is genetisch belast met het koffiegen via zijn grootvader die ook al zijn boontjes zelf brandde. Dat zijn liefde en passie voor koffie groot zijn, smaak je in zijn heerlijke koffies.

Het idee voor het koffiebier komt van een klant van de koffiebranderij. Tijdens een vakantie in Monschau in Duitsland, ontdekte ze er het koffiebier van een lokale koffiebranderij. Ze stuurde meteen een foto naar Chris met de vraag of het misschien iets voor hem was. Chris ging op zoek naar een partner waarmee hij dit project zou kunnen verwezenlijken, want hij is natuurlijk koffiebrander en geen brouwer. Hij vond een bondgenoot in Alain van de Oosteke brouwers en dat deze twee het goed met elkaar kunnen vinden, dat is duidelijk. Want er volgde ondertussen een tweede biertje, de Kruisem tripel, en een Kruisemse koffielikeur.

Een zeer mooie samenwerking en ik ben benieuwd of daar nog iets zal uitkomen!
⁠

Pitstop 6: Oudenaarde

Al van in de Middeleeuwen staat Oudenaarde gekend als bierstad. Op haar hoogtepunt telde ze 17 brouwerijen en ze had ook haar eigen bierstijl, het “Oudenaards bruin”. Ik schrijf "had", maar eigenlijk is het "heeft", alleen onderging deze bierstijl een metamorfose doorheen de tijd.

Het “Oudenaards oud bruin” ontstond aan de linkeroever van de Schelde, waar een verbod gold op het gebruik van hop bij het brouwen. Bij deze bieren ontstaat er tijdens het brouwen een melkzuurinfectie die het bier een typische zurige smaak geeft. De meeste brouwers stapten hiervan af na de Tweede Wereldoorlog. Ze bleven nog wel “Oudenaards bruin” brouwen, maar zonder de vergisting met melkzuur en dus zonder de zure smaak.

Een brouwerij die dat niet deed is Brouwerij Cnudde. Momenteel is het de vierde generatie Cnuddes, Lieven, Steven en Pieter, die de traditie van het Oudenaards oud bruin nog steeds in ere houden. Ze brouwen slechts een 3-tal keer per jaar en produceren net voldoende om de inwoners van Eine (en mij ) te voorzien van Cnudde bier.

Jan van Oudenaarde is een bier dat werd gebrouwen door Brouwerij Slaapmutske op vraag van suikerspinnerij Jan van Gent uit Kerselare bij Oudenaarde. ⁠De suikerspinnerij, bekend van de lekkies, vierde haar 200-jarig bestaan en wou dit doen met een jubileumbier speciaal gebrouwen voor de gelegenheid. ⁠De suikerspinnerij sloot begin 2020 definitief haar deuren, maar leeft verder op het etiket van de Jan van Oudenaarde. De achtergrond van het etiket is een weergave van de “getrokken suiker” waarmee de beroemde lekkies van de suikerspinnerij gemaakt werden.⁠

Pitstop 7: Maarkedal

De Maarkedalse brouwer L’Anti, een gekende figuur in de streek, zette Maarkedal op de bierkaart. De Maarkedalse Tripel is een begrip in Maarkedal en was oorspronkelijk ook enkel daar te vinden. Jarenlang brouwde L’Anti zijn tripel in zijn huisbrouwerij met geheime kruiden uit zijn kruidentuin en een gist die hij zelf kweekte. Door het steeds opnieuw brouwen in het microklimaat van de Maarkedalse heuvels ontwikkelde de gist zich tot een echte Maarkedalse gist met een uniek karakter.

Toen L’Anti besloot om op welverdiend pensioen te gaan en zijn brouwactiviteiten wou stopzetten, waren de Maarkedalse vrienden Kriestof en Pieter zo teleurgesteld dat hun favoriete biertje zou verdwijnen, dat ze besloten een vennootschap op te richten om samen het bier verder te verdelen. Ze laten het brouwen bij Brouwerij De Graal in Brakel en redden zo het bier van de ondergang. Het flesje kreeg een visuele make-over met een nieuw etiket, maar de inhoud is nog steeds hetzelfde als wat uit de brouwketels van L’Anti kwam.

Sluit je ogen en waan jezelf in het prachtige landschap van de Maarkedalse heuvels, meer bepaald in Etikhove en om nog preciezer te zijn in de Mussestraat, want daar bevindt zich Hofke ter Musse. ⁠
⁠
Een bezoek aan Hofke ter Musse is zoals een reis in de tijd. Dit oergezellig vintage café van Iris en Pedro werd ingericht in de oude stallingen van hun prachtige hoeve. Ze hebben een grote voorliefde voor oude materialen, dus hebben ze bij de inrichting van het café getracht om zoveel mogelijk originele elementen te behouden. Ook het meubilair en de decoratie zijn pure vintage, door henzelf terug in ere hersteld, want naast het vintage café kan je ook bij hen terecht voor de restauratie van oude meubelen.⁠
⁠
In het cafeetje kan je na een wandeling of fietstocht terug op krachten komen met een lekker streekbiertje, een kleine hap of een huisgemaakt dessert. Iris vindt het belangrijk om zo veel mogelijk met lokale, artisanale producten te werken en ze hebben dan ook een prachtige streekbierenkaart.⁠ Hun eigen huisbier, het Mussebier, is ook van de hand van brouwer L’Anti. Hij zag het wel zitten om nog eens iets nieuws uit zijn brouwketels te toveren en stelde Iris en Pedro voor om voor hen een huisbiertje te brouwen. Daar zeiden ze uiteraard geen nee tegen en zo werd het Mussebier geboren.⁠ Alleen al door zijn kleurrijk en vrolijk etiket springt het onmiddellijk in het oog.

Pitstop 8: Ronse

Ik ben verliefd op Ronse, zowel op de stad als op haar bieren. En het was liefde op het eerste gezicht. Hoewel de stad zich helemaal aan de andere kant van de Vlaamse Ardennen bevindt ten opzichte van Herzele, ben ik er toch mijn zoektocht naar streekproducten begonnen. Waarschijnlijk omdat de Toeristische dienst van Ronse deze ook promoot en ik ze dus zo gemakkelijk gevonden had. In Ronse bevindt er zich trouwens ook een concullega waar ik mijn licht eens ben gaan opsteken.

Microbrouwerij KEUN kwam al vrij snel in beeld. Voor er van De Streekboetiek nog maar sprake was, stond de Tripel Saison hier al regelmatig in de koelkast (en nog steeds!). Toen brouwde Gert nog een hele reeks bieren in beperkte oplage bij hem thuis met een eigen brouwinstallatie van 200 liter, maar door veranderde interesses, besloot hij enkele weken geleden om daar mee te stoppen. Zijn standaard bieren werden sowieso al bij Brouwerij De Graal in grotere oplages gebrouwen en daar kwam nu de Speciale goud bij, een stevige tripel die voorheen enkel in 75cl beschikbaar was. Brouwen blijft Gert wel doen, maar met een kleinere installatie van 50 liter en puur voor het plezier.

Naast de bieren van Microbrouwerij KEUN heeft Stad Ronse ook nog 4 promotionele bieren die ontwikkeld werden door Brouwerij Slaapmutske uit Melle. Er was toen van Microbrouwerij KEUN nog geen sprake en de stad wou het toerisme promoten door middel van een eigen stadsbier. Op de etiketten vind je 4 mooie monumenten uit Ronse: het station, het bommelsbeeld, de Hoge Mote en de Sint-Hermescrypte. Ook al komen deze bieren niet van Ronsische bodem, ze zijn toch onlosmakelijk verbonden met de stad. En de Ronsischen tripel kan je eveneens vaak in onze koelkast terugvinden, zij aan zij met de KEUN

Op het etiket van de Ronsischen tripel schittert de Sint-Hermes crypte, een prachtig staaltje architectuur uit de 11de eeuw bestaande uit 32 zuilen, muren in natuursteen, een verborgen grafkamer en een waterput met badkamers voor de zieke bezoekers. Een crypte is een bewaarplaats voor de relikwieën van de plaatselijke heilige, Sint-Hermes, patroon van de zenuw- en geesteszieken.⁠

De Hoge Mote die te zien is op het etiket van het gelijknamige bier is een voormalig kanunikkenhuis dat nu fungeert als onthaal- en belevingscentrum. Je ontdekt er de stad en de troeven van de streek: het glooiende landschap, de Sint-Hermescultus en het vakmanschap in textiel.
⁠
Op het etiket van de Ronsischen dubbel staat het stationsgebouw van Ronse. Dit is het oudste stationsgebouw van het Europese vasteland en het stond oorspronkelijk op 't Zand in Brugge. Door de groei van de textielnijverheid in Ronse was er een grote vraag naar grondstoffen en nam het goederenverkeer naar Ronse toe. Daardoor werd het bestaand stationsgebouw te klein en werd het vervangen door dat uit Brugge. Steen voor steen werd het afgebroken en per trein naar Ronse vervoerd om daar weer opgebouwd te worden. ⁠
⁠
Het Bommelsbeeld of de "Ronsiese zot" is een beeld dat staat in het midden van de fontein voor het stationsgebouw. Het is een eerbetoon aan de Bommelsfeesten die gevierd worden de week na driekoningen. 3 dagen lang gaan de Ronsenaars uit de bol met op zaterdagavond de bommelstoet, op zondag het Bommelkies feest voor de kinderen en maandag is er het Zotte Maandagbal. Het is heel toepasselijk te zien op het etiket van de Ronsischen Bommel.
⁠⁠
Hoeveel monumenten kunnen eigenlijk zeggen dat ze hun eigen biertje hebben?

Pitstop 9: Brakel

Wie bier en Brakel in één zin vernoemt, denkt uiteraard in eerste instantie aan Brouwerij De Graal. En ik moet er eens werk van maken om ook deze bieren toe te voegen aan mijn assortiment. Maar voorlopig bestaat het enkel uit de 2 Grimaldie biertjes van Els. 2 speciale en unieke biertjes, want het bier wordt verrijkt met Italiaanse witte en rode wijn.

Hoewel heel wat mensen vrij sceptisch reageren op het idee om bier te vermengen met wijn, is er meestal slechts één Grimaldie nodig om hun twijfels weg te nemen. Ik behoorde initieel ook tot deze groep mensen, maar ben helemaal overtuigd van het resultaat. De witte wijn in de Grimaldie blond geeft een interessante en sprankelende toets aan het bier naast de zachte, bittere afdronk terwijl de rode wijn in de Grimaldie amber zorgt voor een volle en diepe smaak en een perfecte zoet-bitter balans.⁠
⁠
Beide biertjes zijn superlekker en Els moest lachen toen ik zei dat ik ze zelf ook graag drink. Ze dacht al dat ik ze allemaal zelf uitdronk, maar niets is minder waar. Ze worden regelmatig toegevoegd aan bierpakketten, waarschijnlijk omdat ze zoveel tot de verbeelding spreken.

Niet alleen onze biertoer passeert door Brakel dankzij de unieke Grimaldiebiertjes van Els, maar ook de Teirlinck route, een fietsroute van 45 km lang die je door de streek loodst waar Herman Teirlinck opgroeide. ⁠
⁠
Herman Teirlinck is een bekend auteur en kunstenaar en de streek rond Brakel vormt vaak het decor in zijn romans. De fietsroute start in het centrum van Nederbrakel en passeert langs verschillende deelgemeenten. Je fietst door een glooiend landschap vol bron- en bosgebieden en krijgt ook enkele stevige kuitenbijters op het menu.⁠
⁠
Gelukkig kan je na het fietsen terug op krachten komen met dit pakket superlekkere streekproducten uit Brakel. En hoe kon het ook anders: dit pakket bevat een Grimaldie blond en een Grimaldie amber.

Pitstop 10: Lierde

Brouwer Danny is de bezieler van Brouwerij Gemeldorp, te vinden in Deftinge, deelgemeente van Lierde. Deze brouwerij staat voor bieren met 100% natuurlijke grondstoffen. Alle bieren worden gebrouwen met Belgische mout, Gemeldorpse honing, eigen gekweekte kruiden en hop en zijn ook nog eens glutenarm.

Naast de overkoepelende naam “Gaudium”, wat Latijn voor vreugde, geluk en plezier is, kregen alle bieren de naam van een beroep mee. Voor mij persoonlijk zijn de Verpleegster en de Sheriff zijn twee toppers. Daarnaast heb ik momenteel ook nog Coureur, Imker, Metser en Smid in voorraad. Danny brouwt slechts op kleine schaal om zo een optimale smaak te kunnen garanderen, waardoor het wat kan variëren welke Gaudium bieren ik in voorraad heb.

Danny houdt niet alleen van bier brouwen, maar ook van kaas maken. Hoewel je het misschien niet direct zou zeggen, lijken deze bereidingsprocessen wel wat op elkaar. ⁠Bij beide speelt fermentatie een zeer belangrijke rol. Fermenteren is een proces waarbij bacteriën, schimmels en gisten gebruikt worden om een voedingsmiddel te maken.⁠
⁠
Bij het brouwen van bier wordt gist toegevoegd om de suikers uit de mout om te zetten in alcohol en koolstofdioxide. Je kan het bier op twee manieren vergisten, namelijk door bovengisting waarbij de gist bovenaan in de tank drijft of door ondergisting waarbij de gist door een lage temperatuur naar onder zakt. ⁠
⁠
Ook bij het kaas maken komt het fermentatieproces kijken. Melkzuurbacteriën zorgen voor de omzetting van lactose naar melkzuur. Hierdoor zakt de zuurtegraad van de melk waardoor ze zal gaan stremmen en de wrongel zal gaan neerslaan. Deze vormt dan verder de basis voor de kaas.⁠
⁠
Maar daar zit dus een addertje. Want het ene proces kan het andere besmetten. Daarom maakt Danny zijn kazen in een kaasmakerij in Bever en niet in zijn brouwerij in Lierde. Want als er melkzuurbacteriën uit de kaas in het bier zouden komen, dan krijg je melkzuurvorming en dus een zuur bier. Dat kan soms de bedoeling zijn, zoals bij het Oudenaards oud bruin, maar over het algemeen is deze infectie en zure smaak niet gewenst.⁠
⁠
Maar… Hoe wordt dan een bierkaas gemaakt? Dat gebeurt eigenlijk pas als beide producten volledig klaar zijn. Dan wordt de kaas gedurende enkele dagen ondergedompeld in bier waardoor hij doordrongen wordt met de biersmaak.⁠
⁠

11de en laatste pitstop: Geraardsbergen

Een hele tijd geleden kreeg ik de vraag om een bierpakket samen te stellen met enkel Geraardsbergse bieren. Toen had ik er nog niet zo veel als nu en het pakket bestond uit een mix van Giesbaargse Muurkes en Zandbergse Kasseikes. Maar de Geraardsbergse biermarkt is enorm in beweging en er komen steeds nieuwe bieren bij.

Zo kwam er begin dit jaar Abattoir Viane bij, op de voet gevolgd door het Boterham bier. En nu komen er ook nog de Spartacus bieren bij. Deze zijn niet nieuw op de markt, maar werden wel recent overgenomen en komen binnenkort nieuw in mijn webwinkel.

Vreemd genoeg heeft Geraardsbergen ondanks al deze bieren geen eigen stadsbrouwerij meer. Alle bieren worden elders gebrouwen. Nochtans waren er ooit, in 1738 meer precies, 13 brouwerijen actief in Geraardsbergen en bleef de brouwnijverheid er bestaan tot na WOI. Heel wat brouwerijen kregen het toen hard te verduren en hebben hun deuren moeten sluiten.

Een aantal brouwers zag in dat ze enkel met verenigde krachten zouden kunnen overleven en verbonden zich tot het feitelijk vennootschap "Concordia". En met succes. Brouwerij Concordia groeide uit tot een florerende brouwerij die actief bleef tot 1983. Ze werd dan geheel onverwacht overgenomen door Brouwerij De Gheest uit Aalst die onder de vleugels van Inbev zat en de brouwactiviteiten werden er gestaakt. En dat was het einde van de brouwnijverheid in Geraardsbergen. Dus ondanks dat de huidige Geraardsbergse bieren niet in Geraardsbergen zelf gebrouwen worden, is het toch fijn om te zien dat er weer overvloedig gerstenat stroomt door de stad 😄

Wie trouwens Geraardsbergen zegt, denkt direct aan de Muur en aan de koers. Toen in 2012 het parcours van de Ronde van Vlaanderen werd gewijzigd, maakte de Muur van Geraardsbergen er geen deel meer van uit. Daar kwamen zodanig veel negatieve reacties op, dat hij er in 2017 toch weer aan toegevoegd werd. Het is dus ook niet meer dan logisch dat de Geraardsbergse brouwers graag refereren naar deze historische helling.

’t Giesbaargs Muurken spreekt al direct voor zich. Op 19 augustus 2011 werd het Muurken officieel gelanceerd en deze gebeurtenis vond heel toepasselijk plaats in café ’t Hemelryck boven op de Muur. De ultieme droom van de brouwers is een wielertoerist die na de klim over de kasseien van de Muur zijn dorst lest met een Giesbaargs Muurken. En dat zou best wel eens kunnen, want ’t Giesbaargs Muurken is een vlot drinkbaar en dorstlessend biertje.

Ook Brouwerij Bovenkassei doet met zijn reeks Kasseikes direct aan de Muur denken. Dit monument prijkt ook op het etiket van het amberkleurig Kasseike. Deze amberkleurige tripel vervoegde de blonde en donkere versie ter ere van het éénjarig bestaan van Brouwerij Bovenkassei en maakte het assortiment compleet.

Een uitstapje naar de Muur is zeker en vast de moeite. Een uitdagende klim die beloond wordt door een prachtig uitzicht. De Muur ligt in wandelknooppunten gebied, dus je kan er zelf je wandeling uitstippelen of je kan de wandeling “Op de flanken van de muur” van Routen doen via de knooppunten 29 – 30 – 618 – 12 – 13 – 14 – 9 – 8 – 51 – 50 – 7 – 6 – 10 – 27 – 11 – 29.



En zo is onze toer rond. Je zal misschien merken dat een aantal gemeenten uit de Vlaamse Ardennen niet werden bezocht. Dat wil niet persé zeggen dat ze geen brouwers of bierfirma’s op hun grondgebied hebben, want het kan goed zijn dat dat wel zo is. Maar op het moment van schrijven heb ik nog geen bieren van die gemeenten in mijn assortiment. Wat niet is, kan uiteraard nog komen 😊

Suggesties zijn altijd welkom hieronder in de reacties!